Çulluk Avı Nasıl Yapılır?
Çulluk bir göç kuşudur ve bu kuşu avlayabilmek için öncelikle özelliklerini iyi tanımak gerekir. Hangi tarihlerde ülkemizde görülür, hangi hava şartlarında nereler de gizlenir ve yemlenir. Bunları bilmek bizim için avantajlı bir avcılık yapmamızda büyük etken olacaktır.
Yaklaşık olarak 30-40 cm boylarında, uzun bir gaga yapısına sahip bu hayvan genelde yalnız gezer. Ormanlarda ağaç altlarındaki çalılıklarda ve kuru yaprak aralarında bulunur. En belirgin özelliği olan 6-7 cm. uzunluğundaki gagasını nemli topraklara sokarak; solucan,böcek ve toprak kurtları ile beslenir. Hava şartlarına göre sıkça yer değiştirme özelliğine sahiptirler. Lodos havalarda genelde rüzgar almayan, araziye göre çukur düşen yerlerde aramak daha mantıklı olacaktır. Çok ayaz havalarda, kırağı ve don da genelde güneye bakan kısımlarda, güneşin ilk gördüğü yerlerde olması kuvvetle ihtimaldir. Karda beslenemeyeceği için kar tutmayan bölgeleri tercih ederler. Bu da genelde denize yakın seviyelerde olur. Buna ek olarak bu esrarengiz hayvanın kesinlikle burada olmaz dediğimizde bile bizi şaşırttığına bir çok kez şahit olduk.
Havaların soğumasıyla Balkanlardan, Rusya ve Kuzey Avrupa ülkelerinden yurdumuza girmeye başlar. İlk önce Trakya ve Karadeniz kıyılarına yakın yerlerde kendilerini göstererek; daha sonra hava şartları ve toprağın elverişlilik durumuna göre yurdumuzda yayılımları devam eder. Eğer yağmursuz, kurak ve sert bir hava hakim olursa Güneye doğru göç vakti gelmiş demektir. Bunun nedeni ise solucan ve benzeri böceklerin nemli topraklarda bulunmasıdır. Çulluğun yasal olarak avlanma süreci ikinci grup kuşları ile başlar (Ekim ayının ortası gibi) ve yaklaşık Şubat ayının ortalarında sona erer. Bu sezon çulluk avına ayrılan limit avcı başına 5 Adet'dir.
Çulluk avının olmazsa olmazlardan biri ise iyi bir av köpeğidir. Kesinlikle çulluk avı köpekle yapılması gereken bir avcılıktır. Avcılar arasında ırk konusunda bir çok tartışmalar yaşansa da bana göre en elverişli ırk setterdir. Nedeni ise mükemmel koku alma duyusu, hızı, yorulmaz ve hareketli halleriyle tamamen güçlü bir ırk olmasıdır. Her türlü hava koşuluna uyum sağlayan bir köpektir ve uzun tüyleri sayesinde bedenini sık çalılıklardan ve dikenlerden korur. Bu yüzden Türkiye'de ve hatta yurt dışında da çulluk avcılarının en çok kullandığı ırk Setter'dir.
Bunun dışında köpekle irtibatlı olarak en önemli olan konulardan birisi de beeper tasma adı verilen cihazdır. Tasma gibi köpeğin boynuna takılır ve av yapmanızı kesinlikle kolaylaştırır. Kısaca ne işe yaradığını anlatmaya çalışırsak ormanda ve meşeliklerde köpeğinizi takip etme olanağımız olmadığı için köpek gezerken 8-15 sn. arasında (markaya göre değişiklik gösterebilir) bir kez öterek size nerede olduğunun bilgisini verecektir. Köpek kuşu bulduğunda 5 sn. içinde devreye girer ve ferma dediğimiz olay gerçekleşir. Köpek kuşu bularak yerini belli eder ve hızlıca yanına gidilerek avı tamamlamak gerekir. Artık bu sistemde yavaş yavaş yerini GPS tasma takip sistemine bırakmaya başladı. Artık köpeklerimiz kaç metrede, hangi konumda, yürüyor mu, av konumunda mı hepsini el cihazıyla görmeye başladık bile.
Çulluk avında kullanılan tüfek seçimi genelde 12 Kalibre 60 ve 66 cm. namlu boyu 4 ya da 5 numara şok tercih edilir. Bu avda kullanılacak fişek seçimi ise namludan çıkar çıkmaz dağılan fişekler olmalıdır. Ülkemizde en çok kullanılan çulluk fişekleri 30-34 gr. arası 8-9 numara saçma, tapa şekli ise dispersante ya da keçe tapadır. Elbise seçimi ise genelde sık ormanlarda ve meşeliklerde av yapıldığı için dikkat çeken kıyafetler giyilmelidir. Orange rengi bir elbise ya da bir şapka sizin can güvenliğiniz için büyük önem taşır. Genelde hızlı ve koşuşturmacayla geçen bir av şekli olduğu için kalın elbiseler kullanılmamalıdır. Daha rahat gezebileceğiniz ve tüfek atabileceğiniz kıyafetler tercih etmeniz sizin yararınıza olacaktır.
Çulluk avcılığı kuş avlarında en zor ve en keyifli olan avcılıktır. Bu kuşun esrarengizliği her zaman avcıyı daha da kendine çekmeye yetmiştir. Ayrıca köpek besleyenler de buna hak verir ki gerçek bir av köpeği çulluk avında belli olur. Mutlaka bir ekiple yapılması gereken zevkli bir avcılıktır. Şimdiden sizlere bol avlar diliyorum...
Makale Yazarı: Ender ATEŞ - YABAN / AV BÖLÜMÜ SORUMLUSU
Bu yazının tüm hakları YABAN AV'a aittir. Hiç bir şekilde izinsiz kopyalanamaz.
Ender ATEŞ ve ekibinin çulluk avından kareler;
